MELANCHOLIA.

Bespiegelingen

 

 

Ik observeer steeds meer, maar schrijf steeds minder op. Misschien heeft een en ander te maken met de buikademhalingen dankzij dewelke mijn kine mij heeft teruggebracht naar de essentie van het leven: rust. Geef me tien minuten en ik ben wèg. Weg van de snelweg en van andere neurostrades die ik frequenteer. De buik is een ballon die goed verstopt zit in je lichaam. Pomp hem op en je kan stoom aflaten. 

Ik zie veel, maar ik kijk niet echt meer. Het kijken heeft me hondsmoe gemaakt. Dit is een zintuiglijke wet. Ik hoor vanalles, maar ik luister niet meer. Of toch, laat op de avond, als de rust is ingetreden, begin ik te luisteren naar de stilte in de kamer. De cd met zeegeluiden is mijn vriend geworden. De muziek trekt me over de pootjebadendrempel. Eens alleen nog je hoofd contact maakt met de lucht, gaat alles vanzelf. 

Er zijn boekhandels die niets anders doen dan handelen in boeken. Preciezer nog, die handelen in het verkopen van zoveel mogelijk boeken. Het is een trieste evolutie die niets of niemand spaart. In Het Paard van Troje zocht ik onlangs vergeefs naar de nieuwe vertaling van Marcel Prousts Swanns kant op. Doe geen moeite. De bibliofiel is naar de keuken gevlucht. Byebye Paard. In de Fnac hetzelfde verhaal. Stapels oude wijn in nieuwe zakken, maar geen nieuwe oude Proust. Warempel, nog één exemplaar van Tom Kristensens Vernieling, een Deense zuiproman uit de jaren '30 van de vorige eeuw. Op het nippertje gedelibereerd. 

Ik zie, ik zie wat jij niet ziet. Niet wil zien. Niet kan zien. Niet durft zien. De bedelaars die je kuiten kietelen. De woede van de armoede, ingehouden en waardig zoals alleen armlastigen dat kunnen. Ik zie parkeerschijfgymnastiek, beoefend door dames die na de worp blijven rondzeulen met zwangerschapsvet dat vakkundig verstopt zit achter wijde broeken en brede tafels terwijl ze on speaking terms zijn met de kletshoorn op hun kop.

Ik zie dat dit weblog door de jaren heen inhoudelijk sterk is opgeschoven, alleen weet ik niet precies waarheen en nog minder waarom. Op zich is dat geen slecht nieuws, want een karikatuur worden van mezelf is het laatste dat ik wil. In den beginne wilde ik de wereld en daarbuiten helemaal omspitten. Ik hield me aan een strak tempo van minstens 1 schrijfstuk per dag. Zo dacht ik de wereld en het leven op te sluiten in mijn vangnet van inkt en vitriool. Gelukkig maakte de dadendrang een stap opzij en liet de schrijfkunst binnen. Het schrijven om het schrijven is een voorrecht. Het is schrijven zonder plan. Puur op de tast en de inval van het moment. Zo schrijf ik tegenwoordig. Ik blog niet meer. Het voelt goed aan. Niets moet, alles mag. Vroeger moest alles, want niet schrijven was niet bestaan. Dacht ik. Hoezeer heb ik me vergist! 

Ik ben in mijn blog opgeklommen - niet afgedaald - tot het niveau van bespiegelingen. Bespiegelingen confronteren me met mezelf. Spiegeltje, spiegeltje. Zachte zou-het-niet-jes in plaats van harde en dogmatische het-is-zo'tjes. Ik wil anderen niet langer genezen. Bloggen is zelftherapie. Zo zou het bij iedereen moeten zijn die de blogpen in de hand neemt.  

En toch schrijf ik

Probeer maar eens een fatsoenlijke tekst te schrijven wanneer het sinusslijm onophoudelijk komt aanrollen en de dozen kleenex degradeert tot gevouwen bootjes die dobberen op het ritme van een bonkende voorhoofdsholte.

Van alle antennes in mij is de linkerkuit de meest fidele. Als die pijn doet bij het samentrekken van de spieren, heb ik het vlaggen. De ziekte woont binnen wandelafstand. Ik hoef de voordeur maar achter me dicht te trekken en hooguit 48 uur te stappen in een baan om de passerpunt, die mijn dunne darm doorpriemt. 

Wanneer alles in mij een beetje synchroon mank loopt - mijn lichaam laat me op dat vlak zelden of nooit in de steek - steekt de geknelde zenuw haar kop op in de linker schouder. Al ben ik een rustig en gezond hibernerend specimen, ik hang vol met teveel zenuwen op te weinig plaats. Daardoor is het in mijn geval maar een kleine stap van omknelling naar knelling. Ik ben, op de keper beschouwd, gekneld en gekweld.

Mijn handen zijn hopeloos te klein. Armworstelen is de angel van mijn faalangst. En toch schrijf ik. 

  

Onversneden penis

 

 

Hij is twee jaar ouder dan ik, heeft wiskunde en filosofie gestudeerd en kan schrijven als een tovenaar. Ik ben twee jaar jonger dan hij, lees boeken over wiskunde en filosofie, en schrijf onbegrepen gedichten die zo dwars liggen dat ik er niet één uit het hoofd ken. Ik kan niet voordragen zonder een bundel uit eigen kweek in de schoot.  Om die reden durf ik mezelf wel eens een bijdehante narcist te noemen. Nu ik hier badineer over de eigenliefde: alle schrijvers houden ongelooflijk veel van zichzelf, al gaan ze dat in de regel ontkennen. Ik ben een uitzondering op die regel. Ik hou van mijn eigen poëzie. Ik ben mijn trouwste lezer. 

Hij schrijft boeken over geamputeerde penissen en doorgesneden kelen, die daarna onderkoeld worden opgebaard in diepe diepvriezers, secuur afgesloten door middel van een ketting. De lekkere brokken worden vervolgens spaarzaam geconsumeerd als delicatesse bij een homp zelfgebakken brood. Zelf bak ik ook brood omdat mijn dunne darm lek is als een zeef en dat mag u letterlijk nemen. Maar ik versnijd geen geslachtsorganen, daarvoor ligt de lekkernij in kwestie mij te na aan het hart. Evenmin coupeer ik slokdarmen of verhemeltes. En toch ben ik een volbloed misantroop. 

Ik moet aan mijn maag denken, maar ik geef ook mijn ogen de kost. Knusse knieholtes en volgroeide kuiten worden minutieus geregistreerd door het zintuiglijk geheugen en weggeklasseerd in de krochten van de schematiek. Ik onthou meer dan ik vergeet. Veel van de nutteloze kennis die ik meesleur, is onherroepelijk ingebrand. Geen Cif is er tegen opgewassen. Nog steeds ben ik de man die alles noteert, weliswaar niet meer op papier. Noteren is een hoofdbezigheid geworden.

Ik wil de chunks in mijn hoofd niet te eten geven. De boertjes en hikjes van de processor, het zuchten en slikken van de harde schijf, ik hoor het allemaal. Puur. Onversneden. Ongedempt. Gekkenwerk.

Distale falanx

 

In mijn hoofd is het een dagelijks weerkerend fenomeen: de mensheid ontgoochelt mij mateloos en zelf doe ik ook een aardige duit in het zakje. Zo kabbelt mijn leven verder, vakkundig afgevlakt door de venlafaxine. Klots klots doet het steeds weer, nu eens in mijn hersenencompartiment, dan weer in mijn buik. Ik ben een zinkend schip. De enige roeispaan die ik nog niet ben kwijtgespeeld, is de pen. Maar ook daar dreigt een dijkbreuk. Na de scheur (meniscus) en de breuk (hart, voet) heeft nu ook de barst zijn intrede gedaan. Het betreft de linker wijsvinger, regio distale falanx. Terwijl ik dit op mijn Mac typ, steek ik mijn middelvinger omhoog naar de huisarts: in het land der blindtypers is ondergetekende koning, alle attellen ten spijt. 

Revoluties moet je forceren door de introductie van kleine, subtiele veranderingen. Tegen beter weten in voer ik ze door, schoorvoetend en gespeend van overtuigingskracht. Ik heb godbetert voor het eerst in mijn leven een kaars gekocht, zo'n ding met een lont in de kont en een heuse kaarsenhouder. De kaars belooft mij 65 uur te branden. Kaarsen zijn als vissen. Ze zijn stom en zeggen niks. Maar in tegenstelling tot vissen houden kaarsen niet van water. Hydrofiele kaarsen, ik moet de eerste nog tegen het lijf lopen. 

Voor het eerst in pakweg 10 jaar ben ik een juwelier binnengestapt. Zo eentje met een binnen-mits-bellen-policy. Achter de balie een blondine als karaatfaçade die haar veel jongere echtgenoot commandeert. Ze zou eens een nagel kunnen breken. De echtgenoot draagt zijn das in zijn hemd - dat deed hij vorige eeuw ook al. Nog steeds beschikt hij over vingers die geslepen zijn in de fijne motoriek. Zijn eega voert een hopeloos gevecht tegen de tand des tijds. Aan haar slapen krioelen kraaienpoten dat het een aard heeft. Mijn analoge Festina (édition Tour de France) kreeg een kapitaalinjectie, een leren armband (water resistant) en een verse batterij. Waarom ik dit deed is mij een raadsel, aangezien de tijd altijd in mijn nadeel speelt. 

De laatste tijd pakt de tijd mij in snelheid. Het meervoud van annus horribilis is anni horribiles. Alle goede dingen bestaan uit drie. Geldt dit ook voor alle slechte?

 

Loop schijten met je poëzie

Het wordt me niet gemakkelijk gemaakt en dat zal, helaas, onveranderd blijven. De status quo zit ingebakken in de gekgekwaste muren van het vochtige huis dat kreunt onder verzuchtingen, frustraties en onvoltooide dromen. Ooit heb ik er een gedicht over gepend - Klein Beschrijf - maar meer dan een druppel op de hete plaat van de woordenrijmelaar is die gecanvaste schreeuw nooit geweest. Ik liep haar zonet nog tegen het lijf, vaal, bestoft en uitgeblust. De ragebol steekt al jaren ostentatief de middelvinger op. Loop schijten met je poëzie. Onder dit dak word ik niet gelezen, gesnopen of gerespecteerd. De deur waarmee ik hun platvloerse wasems, het gekraak van zakken chips en het geboer na sloten Cola Zero zou kunnen tegenhouden, is er niet. Er gaapt alleen een cadrement. Op de keper beschouwd betreft het hier een aangehouden misdrijf tegen de dichter. Vanuit de diepte van hun sufgeslikte slokdarm en de vast inwonende stembanden kan er zelfs geen sorry vanaf. Terwijl zij kijken naar opgewarmde kost als daar zijn televisionele gerechjes, probeert iemand in mij een spierwit blad van 80 gram-kwaliteit te ontmaagden. Eerlijk gezegd is het een mission impossible geworden. Ik kan hier niet meer schrijven zoals ik dat wil. De rust die ik nodig heb, wordt, niet gespeend van enige dedain, weggezapt op de tonen van luierreclame. De tweede kan hier nu noch later bevrucht raken. Weggerookt ben ik, verdrongen naar de uiterwaarden van deze samenwoning. Nog even, en ik ben een roerdomp die dankzij perfecte schutkleur onherkenbaar is geworden in een huis dat ont-thuisd is geraakt. De lichtbakhangers hebben een complot gesmeed. Ze hebben met een mitrailleus spervuur van beelden de man van het woord vermoord. De reddingsboei bevindt zich in de richting van de zee.

Komma

 

Ik zag haar aangestormd komen in een te groot turnpakje richting springplank, waarna ze haar handjes achter elkaar op de plint neerpootte en een halve tel later uitgeschroefd en -geflikflakt op de mat plofte met zichtbare voldoening en opgespannen ribbetjes. Even later was het de beurt aan de grote concurrente, een meisje met wit pak en achter de oren aangespannen zwart brilletje. Bij het afroepen van haar naam door de stadionspeaker moest ik meteen aan een frietketel vol zwemmende paneermeeljasjes denken.

De 10 van Nadia had alles en iedereen vermoord. Al wie en al wat daarna een waardering van perfectie verdiende, werd over het hoofd gezien. Niemand mocht aan het Roemeense meisje met het korte kopje tippen. Nadia werd groot, vier jaar later priemde een paar volgroeide borstjes aan de horizon van haar outfit. Ze kwam weer met beide voetjes op de grond en liet voortaan scores met een komma optekenen.

Ik keek mijn ogen uit. Meisjes spreidden ogenschijnlijk ongeremde vriendschappen ten toon. Na elke oefening volgde hetzelfde ritueel: van de trapjes kwam een stralende of huilende gymnaste, die collectief in de armen werd gesloten voor felicitaties of stopwoordjes van troost. Verloren lopend in veel te grote trainingpakjes liepen de meisjes vervolgens als eendjes op een rij naar de volgende rotatie, de sensatie van het gymnasium: de evenwichtsbalk. Rugwaarts liep ze aan en belandde miraculeus en met vaste voet op de balk. Ze spande zich op en kromp ineen waarna ze de balk tussen de benen nam als een cowgirl op een houten paard. Alles ging goed tot het evenwicht op de grond viel en vervolgens ook de turnster. Ze kroop opnieuw op de balk, maar een paar tellen later ging het weer mis. Wanhopig keek ze naar haar entourage die één voor één het hoofd schudde. De glimlach van de insprong was helemaal weggesmolten. Na de gelukte afsprong trippelde ze met gebogen hoofd gauw weg naar de zijkant van de mat. De kille schoonmoeder in trainingpak deed een paar stappen vooruit, legde een arm om haar schouder en fluisterde iets in 'r oor.

br>

Koot

Zou het kunnen dat ik al een maand of vier met een gebarsten (gebroken?) middelvinger aan de linkerhand rondloop? Een intrafamiliair gevecht in regel was het, temidden de lange hete zomer, die aan de basis lag van het mankement dat ik met frisse tegenzin mee blijf dragen zonder perspectief of enig hoopvol teken van genezing. Ik moet denken aan de aangetrouwde opa die tijdens het interbellum van de vorige eeuw de neus aan het venster stak, vervolgens brak, niemand aansprak en er uiteindelijk bleef mee lopen in de hoop dat hij - het reukorgaan - vanzelf weer aaneen zou groeien. Quod non. Vandaag, op zijn 86ste, zit het kind van weleer met kromme benen maar vooral met een schreeuwlelijke kromme neus op zijn arendsnest. Misschien speelt de zomerblessure weer op - wat hou ik van het woord opspelen trouwens - nu de herfst tabula rasa heeft gemaakt met het nazomertje van dertien in een dozijn. Wat staat me nog allemaal te wachten? Zal alles blijven wat het is, een scheut van pijn en venijn bij elke onbedachte kromtrekking? Zal de striemende winterkou mijn vinger doen afvriezen en chronisch gevoelloos maken? Zal ik nog kunnen blijven tokkelen op klavieren en touch screens? Misschien moet ik toch maar eens botjes en kootjes laten tellen onder de loupe van de radioloog. De proximale falanx, mijnheer, daar moet u kijken.

Gidsland

 

De tocht was lang en miezerig, maar de gids nog langer en ervaren. In zijn zog liepen we, op een zondagochtend, iets sneller dan ganzenpas, tussen de woonwagens van foorkramers op weg naar de uiterwaarden van het landelijke dorp. Af en toe hield de leider halt om jonge eenden toe te laten weer aan te sluiten. Aansluitend badineerde hij over allerlei wetenswaardigheden der fauna en flora, daarbij allerlei demonstratiemateriaal uit zijn veldtas toverend. Een verhaal over de plataan die niet alleen bladeren verliest maar ook schorsgewijs uit de kleren gaat. De torenhoge linde op de hoek van de straat die weg moest wegens in de weg van de landbouwers. De broederlijke cohabitatie tussen landbouw en natuur. Kauwen die alles eten, van weggegooid fast food tot rattencadavers. Roodborstjes die de hele winter blijven doorzingen. Klimop die geen parasiet is, zelfs geen semi-parasiet maar daarentegen op eigen benen staat. Roodwangschildpadden die ooit het hazepad kozen uit gezellige terraria en nu krioelen in de buiken van beken. Trage wegen met nog trager voetvolk, net niet omvergereden door zondagochtendmountainbikers die telkens 'goeiemorgen' roepen als het mensenzeetje net voor hun verend voorwiel openscheurt. Boven op de helling legt de gids aan de hand van twee gelamineerde kaarten uit hoe onze seizoenen zijn ontstaan. De zes maanden duisternis in het Noordpoolgebied maken me naijverig. En toch zijn Scandinaviërs geen depressiekampioenen, denk ik. We passeren een verkeersbord dat waarschuwt voor occasionele paddentrek, maar ik spot alleen maar wilde kastanjes en weerbarstige bolsters. Daar hoog moet je kijken, een heirbaan van de derde generatie. Heraangelegd met lachertjes van porfier. Wielertoeristen die zichzelf respecteren laten de gruwelstrook van weleer nu links liggen. Vanaf hier is het in één langgerekte en gestrekte draf weer naar het startpunt. Een natje en een droogje wachten op +1. Bruine boterhammetjes met kaas, verse soep, koffie, warme chocomelk. Ik sta op het punt om de natuur lief te hebben.

Rentree

Ik heb vorige zondag een lang hoofdstuk in mijn leven afgesloten, een hoofdstuk van schrijven, schrappen, herschrijven, nalezen en corrigeren. Het is mooi geweest. Het is een hel geweest. Aan de meet rest alleen nog een staafdiagram met felle kleurtjes, percentjes, plusjes en minnetjes. Tranen van geluk vermengd met waterlanders van verdriet. Het ligt allemaal dicht bij elkaar, soms hooguit een meter of drie. Daar glundert in het centrum van de belangstelling de winnaar met gelakte schoenen, in een spierwit hemd gestoken, de mondhoeken mijlenver uit elkaar. Intussen, in een hoekje, doffe ellende. Afhangende schouders, rode ogen, ijle woorden van troost. Mensen als mistbanken. Ik kan sinds gisterenavond weer mens zijn en de draad van het leven die ik begin dit jaar liet vallen, opnieuw oppakken. Ik heb al die tijd de verkeerde tijd gedood. Het is hoog tijd om mijn weblog weer leven in te blazen. Schrijf, MELANCHOLIA, schrijf!

Blablatief

Terwijl ik alles blijf noteren, blijven de demonen me onvermoeibaar destabiliseren. Een mug landt op mijn rug, terwijl ik denk dat een menselijk wezen van vlees en bloed op de schouder klopt. Ik ontvlucht de hitte, sluit de deuren, laat de rolluiken driekwartstok hangen, maar toch loopt de temperatuur op tot haast 28 graden. Ik haat het klimaat, af- of aanlandig, het maakt niet uit, ik haat het. Nooit heerst hier de wet van de normaliteit. Altijd té. Niemand of niets kan hier de maat houden. Een zee-eend strijkt neer op het dak van smeltend roofing. Het zal haar leren. Hitte hangt hier als jongeren op een onbewaakt kerkhof. Uitpuilende buiken in een volkscafé: ik ben na één sangria, twee cola's en één plat water de tel kwijtgeraakt. Mijn papier is op. Turfstreepjes op mijn buik. Het is hoog tijd voor september, voor de terugkeer van levenloze plichtplegingen, invallende duisternis vóór prime time, iedereen weer achter zijn of haar gordijntje van niemand mag weten wie ik ben. Ik zet alles betaald op de rekening van de vergelding. Ik hunker naar Maurice, de heruitvinding van het diepte-interview, de microfoon op de keel. Waar was u in de nacht van 5 mei 1943? Waar? Zeg het! Dat was mijn vraag niet! 5 mei 1943, denk eens goed na. 

Dan komt de nacht. De plasser verklikt gelukkig nog steeds het urinoire alarmpeil. Ik sta meermaals op voor een lozing zonder zaad. De daad staat droog. Ooit komt de dag dat de interne gek de hand overhaalt om de trekker over te halen. Zothuis.