MELANCHOLIA.

Onversneden penis

 

 

Hij is twee jaar ouder dan ik, heeft wiskunde en filosofie gestudeerd en kan schrijven als een tovenaar. Ik ben twee jaar jonger dan hij, lees boeken over wiskunde en filosofie, en schrijf onbegrepen gedichten die zo dwars liggen dat ik er niet één uit het hoofd ken. Ik kan niet voordragen zonder een bundel uit eigen kweek in de schoot.  Om die reden durf ik mezelf wel eens een bijdehante narcist te noemen. Nu ik hier badineer over de eigenliefde: alle schrijvers houden ongelooflijk veel van zichzelf, al gaan ze dat in de regel ontkennen. Ik ben een uitzondering op die regel. Ik hou van mijn eigen poëzie. Ik ben mijn trouwste lezer. 

Hij schrijft boeken over geamputeerde penissen en doorgesneden kelen, die daarna onderkoeld worden opgebaard in diepe diepvriezers, secuur afgesloten door middel van een ketting. De lekkere brokken worden vervolgens spaarzaam geconsumeerd als delicatesse bij een homp zelfgebakken brood. Zelf bak ik ook brood omdat mijn dunne darm lek is als een zeef en dat mag u letterlijk nemen. Maar ik versnijd geen geslachtsorganen, daarvoor ligt de lekkernij in kwestie mij te na aan het hart. Evenmin coupeer ik slokdarmen of verhemeltes. En toch ben ik een volbloed misantroop. 

Ik moet aan mijn maag denken, maar ik geef ook mijn ogen de kost. Knusse knieholtes en volgroeide kuiten worden minutieus geregistreerd door het zintuiglijk geheugen en weggeklasseerd in de krochten van de schematiek. Ik onthou meer dan ik vergeet. Veel van de nutteloze kennis die ik meesleur, is onherroepelijk ingebrand. Geen Cif is er tegen opgewassen. Nog steeds ben ik de man die alles noteert, weliswaar niet meer op papier. Noteren is een hoofdbezigheid geworden.

Ik wil de chunks in mijn hoofd niet te eten geven. De boertjes en hikjes van de processor, het zuchten en slikken van de harde schijf, ik hoor het allemaal. Puur. Onversneden. Ongedempt. Gekkenwerk.

Humaniora

 

Rauw en hees gefluisterd heb ik uiteindelijk een cocon gemetst in de plooien van het grijze gordijn tussen macht en machteloosheid. Met zijn allen zijn we op weg naar de uitgang. Dat alle pijlen richting exit wijzen staat vast. De vraag is alleen: hoe lang is de terminal die ons op de stoep van kots en kwijl uitbraken zal? Ik beken, nederig en moegestreden, dat de OTT het pleit verloren heeft ten voordele van de VTT. Ik probeer niet meer, ik heb geprobeerd. Ik geloof niet meer, ik heb geloofd. Ik doe geen moeite meer, ik heb al die moeite gedaan. Tot heil onzer ribbenkast en welbevinden. 

Voor mij staat een bibliotheek die ik eigenhandig heb opgetrokken uit IKEA-staal. Honderden boeken die lakoniek hun rug tonen, alsof ze willen zeggen: ik doe niet meer mee. Ze hebben gelijk. Literatuur dient tot niets, al zeker niet tot een beter mens worden. Humaniora is een begrip van toen de dieren nog spraken. Er wordt niet meer gesproken. Hoffelijkheid? Een beredeneerde argumentatie? Empathie? Respect voor elkaars mening? Mekaar laten uitspreken? Schieten op de boodschap en niet op de pianist? My ass. 

Ja, de mens is een chimpansee met een groot uitgevallen homp hersenen. Die hersenen zijn 24/7 aan het malen geslagen. We slapen niet meer. We dromen overdag. We geeuwen de hete soep lauw. We dragen kogelvrije vesten in de digitale jungles. We verstoppen ons laf achter een flinterdun venster op de wereld in de hoop dat niemand ons in de spouwen ervan heeft gespot. Gespot. Ik heb gespot dat hij gespot heeft. Met mij. Lang leve het argument ad hominem. Dat is Latijn. Van uit de humaniora, weet u wel? 

Tandeloze tijd

 

 

Ik heb in de afgelopen dertigdagentijd meermaals moeten turven. Eerst op half één, dan op vijf over twaalf, vervolgens op tien voor twaalf en de laatste in de rij is niet in vierentwintig uur te vatten.
De ergste was die van tien voor twaalf. Hij - de eeuwige zwijger -  had 6 dagen lijkgewijs liggen gisten vooraleer zijn eeuwige vriend - de politie - binnenviel en de neus ophaalde. Die avond en de hele week nadien stonden de ramen wagenwijd open, alsof een klopgeest zich vastgeketend had in de spouwmuur. Mijn onderbuurvrouw vertelde tussen 0 en 2 dat hij twee keer in de gevangenis had gezeten en een dief was geweest. Dat zijn zus achter de mannen liep. Dat hij drugs nam en alcohol dronk als cola. Dat hij zelfmoord had gepleegd en daartoe zijn maag had doen bloeden. Ik knikte en monsterde haar linkerknie die blauwde na een tuimelperte een week eerder.
Ik zweeg en dacht na over de dame van vijf over twaalf die mij op een doordeweekse zaterdagmiddag had verlaten met behulp van een vlaggenschip verhuiswagens.  Nochtans hadden wij een sterke langeafstandszwaairelatie gehad. Alleen de straat verhinderde dat onze handen mekaar raakten, al zaten daar ook wel een paar partijen dubbel glas voor iets tussen. Ik placht haar dag goed te maken en zij de mijne. Dacht ik. Maar in werkelijkheid had ook zij al een tijdje snode plannen beraamd om mij te verlaten. Soms wou ik dat ik het verlaten kon verlaten, in die mate dat verlaten verlengen wordt dat  verpopt tot uitstel en ja - een mens mag al eens hopen - afstel. Ik zou door de jaren heen nochtans alert moeten zijn geworden voor de alarmsignalen die zich om een duistere reden verstoppen voor de zaklamp van mijn ziel. De vrouw van vijf over twaalf is voor het eerst tegen mij beginnen praten nadat ze me verlaten had. Aan de schoolpoort, waar ze grootmoeder stond te wezen en ik vader. Een paar dagen later deed ze het opnieuw, alsof er al die maanden tussen ons geen straat had gelegen. 

Over die van vierentwintig uur wil ik het niet hebben. Nog niet. Het is nog te vers. Hij heeft niet alleen mij abrupt verlaten maar ook honderdduizenden, wat zeg ik, miljoenen anderen. Op zijn 52ste was hij nog steeds een wissel op de toekomst. Van hem heb ik de belangrijkste levensles gekregen. De olifant is grijs. En al wat daarvoor en daarna komt. Sinds 5 dagen is alles grijzer dan ooit. Ik adem beton.

Omtrent D.D.

In een tijdspanne van vier maanden heb ik alle kleuren van de regenboog gezien. De boog kwam altijd boven het kaarsrechte asfaltpad hangen dat - evenwijdig met de rivier - de Ardense akkers doorkliefde.  Hij vertoonde trekjes van stalking, ik van paranoia. De boog stond nooit gespannen, bij mij regeerde de spanningshoofdpijn als een tiran. Toen en daar, met een zon in topconditie als stille getuige, leerde ik hoe het voelt om anderen ijskoud te laten. Slechts een paar opflakkeringen deden mij smelten. Ik heb de zee gezien met een paar ongeleende ogen. Ik heb zelfs dankzij een meezittende wind het strand geroken. Doch, meestal ben ik doodgegaan, maar niet hard genoeg om niet opnieuw te moeten herrijzen. Die dekselse ik die me hardnekkig blijft volgen en niet opgeeft. Hoe vaak heb ik 'm al niet verrot willen slaan.

Met verbijstering stel ik intussen vast dat het land geregeerd wordt door vieze mannetjes enerzijds en valse vrouwtjes anderzijds. Ik zou er soep van koken, ware het niet dat ik geen soep verteer. Ik begrijp dat men steeds vaker naar het wapen van de wanhoop grijpt, zelfs wanneer die wanhoop zich laat vertalen in kogelregens zonder paraplu. Het winteruur maakt het vangnet van de eenzame mens kapot. Met een gigantische schaar knipt hij er lukraak mangaten in. De tengere eenzaten lopen het grootste gevaar. Het mangat is de antipode van het vrouwengat, al geldt in deze: les extrêmes ne se touchent pas. 

Steeds talrijker zijn de vrouwen die in de blik mijns aanschijns waterlanden en zich daarvoor zowaar excuseren. Ik heb nooit anders gekend, vrouwen die zich begrepen voelen en zeggen dat ik anders ben dan de anderen, mij vervolgens bij de pols grijpen en vragen of ik geen koffie wil. Neen, dat wil ik niet. Of toch niet meteen. Ik wil alleen maar begrepen worden en niet alleen zijn. Ik kan tussen beide niet  kiezen. Ze zijn het alfa en omega van mijn zielepijn.

Ik zie steeds vaker mensen die steeds minder empathisch zijn. Ik zie steeds meer mensen die geen sorry meer zeggen. Ik zie steeds meer mensen die nergens meer bij stilstaan, gejaagd als ze zijn aan boord van hun rollercoaster. Hun afgestomptheid maakt me misselijk, maar het zijn zij die op me kotsen. Het zou voor de brandweer verboden moeten zijn hen uit hun benarde positie te bevrijden.

Het toeval speelt kat en muis met me. Het vrouwtje van 109 deed dat ook, maar nu niet meer. Misschien heeft het vermaledijde winteruur haar de ingebeelde schuilkelder ingejaagd. Misschien ligt ze te rotten achter de witte voordeur die ook overdag gesloten blijft. Geen hond kan het wat schelen. Leeft ze nog? 

Meelijwekkend is het volkje dat boekenbeurzen frequenteert voor de belegen hot dog om 12 uur 's middags, de snelle hap-niemendalletjes en de geforceerde handtekening van tv-koks die kookboeken tevoorschijn toveren met de copieuziteit van een slagroomspuit. Elke keer hoop ik dat een geniale gek zijn smartphone gebruikt voor de aankondiging van een bomalarm in hal 4, waar narcistische egotrippers netjes op een rij de pen in aanslag houden, in extenso gepamperd door een promomeisje dat er tof uitziet maar nog nooit een boek die naam waardig heeft gelezen. Mijn god, gun me een lege hal in gezelschap van Leonard Nolens en Jeroen Brouwers. Drie gepatenteerde zwijgers in conclaaf. Witte rook zal ons worst wezen.

Het vrouwtje van 109

Ik weet niet of ik haar nog zal spotten na Nieuwjaar, wanneer de vroege vogels weer de strenge vorst trotseren op de rug van mistige koeien.

Zij, dat is het vrouwtje-op-het-houten-bankje, van wie de knokige en uitgemergde heuppartij vastgelijmd is als een flauwe grap op de Druivelaar.

Verbannen tot het weerstandsloze tandwiel heb ik haar afgelopen zomer gespot aan de rand van de Bult, in een vers witgekalkt huisje dat op zijn beurt vastgelijmd is aan nummer 111. Haar voordeurtje stond elke keer open, zo naïef-dement was ze geworden. En passant rook ik in mijn verbeelding de geur van bederf onder 'r dichtgeslibde poriën.

In het verlengde van de woonkamer lag een tuintje wortel te schieten. Ze praatte tegen de muren en in zichzelf.

Telkens ik voorbijzoefde, keek ze op. Ik keek naar haar en zij naar mij. Ze zocht een knik en een blik contact.

Ik betrapte mezelf erop dat ik in een onbewaakt ogenblik de herfst haatte. 

Schone schijn

Het schijnt dat de zon buurvrouwen straft voor hun lange tongen.

Het schijnt dat zwartgeblakerde dakpannen daarvan het ontegensprekelijke bewijs zijn.

Het schijnt dat het in en boven mijn hoofd stopt met regenen zodra een regenvlaag de kleenexdoos heeft leeggesnoten.

Het schijnt dat een bui zonder hart wordt geboren.

Het schijnt dat de zon schijnt. Dag en nacht.  

Ramptoeristen

 

De scheurkalender is onverbiddelijk. Schier geruisloos is de vermaledijde zomer voetje gelicht door de somberheid van augustus.

Exact een maand geleden zat ik op een bankje naast het casino van Middelkerke in het gezelschap van Maartje Wortels Ijstijd. Er liepen evenveel ijsjes als toeristen op de dijk. Ik zweeg, las en keek, hield mijn mond bij het aanschouwen van zoveel vestimentaire foutheid. Rechts van mij lag een vrouw neer op de bank neer, haar voeten in de schoot van een man. Urenlang zeiden ze niks tegen elkaar. Voor sommigen is vakantie blijkbaar een uitgelezen moment om tegen betaling te zwijgen. Links van mij maakte een getatoeëerde Frans sprekende kale knikker een scène ten aanzien van een buggy duwende jonge vrouw. Tu es petit. Dat had ze niet moeten zeggen. Nog net hield de man zijn handen thuis. De sociale controle had de moeder van twee kindjes gered van een blauw oog. 

Toeristenkleding doet me steeds weer pijn aan de ogen. Een ratjetoe van talen en taaltjes ging mijn oren in en stante pede weer uit. Wat bezielt mensen om in een rechthoekig hok van glas aan een tafeltje te zitten niksen in het gezelschap van andere niksdoeners in het in het oog springende gezelschap van slagroomcoupes, frisdranken en streekbieren? 

Het werd geen fijne leesnamiddag. De zon stak mijn ogen uit, dwars door de zonnebril heen. Er zwermde teveel klootjesvolk rond me. Het softijs van de homo turisticus was duidelijk niet genoeg gekoeld en wemelde van de bacteriën. Er waren teveel witte kousen en benen. Als één langgerekte golf had de beschaving zich teruggetrokken in het hinterland van polders en kolders. 

Over het betere bochtenwerk

Terwijl mijn tubes het diepblauwe asfalt van het jaagpad naast de Schelde zoenen (verboden toegang uitgezonderd aangelanden etcetera blablabla), maak ik me deze bedenking: alles in het leven draait om bochten. Op dat hoogsteigen moment, stroomafwaarts en binnenwaarts, neem ik er eentje. Een bocht. Het is de laatste bocht voor O.

Bocht. Een woord dat niet gezellig klinkt, veeleer schlemielig. Bocht doet me altijd denken aan het woord verstopt, in de betekenis van verstopte leidingen. Bocht klinkt in mijn oren als het falen van een lavabokolkje, genekt door een putje vol herenscheersel en damesokselhaar. Bocht is loodgietersjargon. Loodgieters klinken niet palatalig, gemouilleerd of nasaal. Loodgieters klinken spelonkerig. Vast van al dat bochtenwerk. 

Bij nader inzien zijn bochten alomtegenwoordig. Het wegennet. Het maag- en darmstelsel. Het herzien van een mening. De bocht van Vorst. Riool- en afvoersystemen. In een wijde bocht om iemand heen lopen. Een substantie van slechte kwaliteit (bucht heb ik altijd geleerd). De bocht in de baarmoeder (anteflexio, retroflexio, lateroflexio). Het deel van de vishaak. Een weiland. Een inham. Een kreek. Een curve (Gaus!), een buiging (Volondat!), een draai (rond uw oren!), een kronkel (alweer, in mijn hersenen), een kronkeling, een golf (surfing on sine waves). Het eind van een touw of staaldraad (een yasminetje doen).

Bestaat er nog zoiets als rechtlijnigheid? Iedereen gebaart van krommenaas. 

 

Altius

 

Het moet gezegd. De Baardman is uit mijn leven verdwenen, in tegenstelling tot de immer onuitroeibare Charles Ducal, Dichter des Vaderlands en nog zoveel meer. Baardman zal ik nooit met naam en toenaam omschrijven, die eer gun ik hem niet. Ducal zal ik nooit ontmaskeren als Frans Dumortier, daarvoor is mijn respect voor hem veel te groot en het zijne voor mij te nietig en microscopisch. Toch vereerde hij mijn Stad een paar maanden terug met een bibliothecair bezoek, maar ik gaf, zoals het een collega-dichter betaamt, uiteraard verstek. Een dichter mag nooit te dicht komen, tenzij het Leonard Nolens betreft. 
Het was met een onvermoed gestrekt been dat ik die middag twee hoog stootte op een blauwe map vol probeersels uit eigen kweek. Nogal wat ongerijmde gedichtjes uit 2008, hetgeen mijn huidige Muze tot de uitspraak verleidde 'in dat jaar moet je wel heel diep gezeten hebben'. Waarop ik: 'ik zit altijd diep en soms zit me dat hoog'. Einde discussie. Een dichter kan nooit ongestraft de grappigste zijn thuis.
Hier, vanuit mijn raam, registreer ik het dagelijkse leven in een straat die klinkt als een spelonk. Naaldhakken - wat stappen vrouwen bij nader luisteren angstwekkend metronomisch - vormen de achtergrondmuziek van mijn zinneloze dagen. Vaker dan mij lief is word ik afgeleid, als betrof het een gekaapte 747. Ik weet dat ik het mezelf toebreng. Het zou niet mogen zijn en dat het gauw winter wordt vormen geenszins een oplossing voor mijn probleem. De Franse rode wijn links van mijn toetsenbord, uit 2012 en €4,95 geprijsd, is dat evenmin. 
De oplossing is niet citius, ook niet fortius. Ik moet altius. Het dagterras is mijn nieuwe target.  

Een kat is geen konijn en zal het nooit zijn

 

Poëzie is een bodemloos vat salpeterzuur dat zich niet in de kiem laat smoren door tien dichtende vingers. Ik bedacht dit stilzwijgend in de auto, een minuut nadat ik een overstekend konijn had getoucheerd en in de achteruitkijkspiegel de contouren van een vers kadaver bij kunstlicht aan het wegdek had zien kleven. Nochtans was de bocht naar rechts flauw en had ik me plichtsbewust aan de wetten van de bebouwde kom gehouden. Maar het konijn, dat me met zijn grote oren en nachtkijkers had horen naderen, stak over, net voor de motorkap. Konijnen houden van gevaar. Ze tarten het noodlot op onnavolgbare wijze. Hun startsnelheid laat hen zelden of nooit in de steek. Bij hoge uitzondering belanden ze in de stoofpot.
Katten daarentegen zijn uitgerust met een souplesse waarvan volbloed rammelaars alleen maar kunnen dromen. Echter, hun daaruit voortvloeiende hubris nekt hen vaker dan hen lief is. In elke straat wonen ouders van verongelukte katten. Kattenkerkhoven zijn de columbaria van de werkmens. Het species mens heeft het niet begrepen op de katachtigen. Alleen al het woord katachtige ademt dedain uit. Idem dito met de uitdrukking 'een kat in een zak kopen'. Ik heb ooit als kind mijn vader een kat zien afslachten in de garage met behulp van een spade. Na de schermutselingen leek het alsof een graffiti-debutant een paar flessen ketchup had leeggespoten op de witgekalkte binnenmuren. 
Er bestaat niet zoiets als een kattenjacht. Op konijnen echter wordt gejaagd dat het een aard heeft, de kogelriemen volgepropt met kogels van elke diameter, het konijn in het vizier van het karabijn. Jagers zijn jaloers op hun prooi, precies daarom knallen ze ze af. Niets houdt de Hubertus-vriend tegen. Hij ploetert door sloten en beken, slalomt langs koeien, doet van limbo onder prikkeldraadvenijn, scheurt van hot naar her in een dure Land Rover met een achterbank vol soldaatjes en richt de loop niet naar beneden als er kinderen in de buurt zijn.
Het konijn, de held van de prairie der Lage Landen, laat het niet aan zijn hart komen. Met zijn hagelwitte tanden - alweer geen toevallige uitdrukking - lacht hij de rechtoplopende tweevoeter uit. Hij heeft soldaten, maar ik heb een leger, gniffelt hij.